Kongehusets digitale julekalender 2020.
Dansk
Julemanden har sat de to nisser af ved det skønneste grønlandske juletræ, hvor en strålende stjerne på toppen spreder den helt rigtige julestemning. Men grenene er ikke af gran, som nisserne kender fra Danmark. Det er i stedet enebærgrene, der er sat i et kosteskaft. Denne tradition er særlig for Grønland, da øen ikke har grantræer. Derfor måtte grønlænderne være kreative, dengang skikken med juletræer bredte sig. På grønlandsk kaldes et juletræ derfor ”orpiliaq”, hvilket betyder ”et bygget træ”. Nisserne prøver i værkstedet ved siden af den lille hytte selv at samle et ”orpiliaq”.
Skikken med at pynte juletræ kan i Danmark, på Færøerne og i Grønland føres tilbage til starten af det 19. århundrede. Et af de første juletræer, der er beskrevet i Kongehuset, er fra 1866, hvor et grantræ blev pyntet med lys i "Den Blå Sal" på Fredensborg Slot. Ved siden af var der opstillet borde til at lægge gaver på. Man var samlet om juletræet en times tid, inden man senere på aftenen spiste risengrød og æbleskiver.
Selvom det er hyggeligt med juletræer og dejlige minder, så må nisserne sande, at deres Nissesøster ikke er ved juletræet. Alt håb er snart ude, tænker de, og i morgen er det fjerde søndag i advent. Tiden er derfor knap.
Føroyskt
Jólamaðurin hevur sett báðar nissurnar av við tað vakrasta grønlendska jólatræi, har ein ljómandi stjørna ovast breiðir tann rætta jólahugnan. Men tað er ikki eitt granntræ, sum nissurnar kenna tað úr Danmark. Tað er í staðin einibergreinar, ið eru festar á eitt kustaskaft. Hesin siðurin er serstakur í Grønlandi, tí har eru eingi granntrø. Tí noyddust grønlendingar at vera áhitnir, tá ið siðurin við jólatrænum breiddi seg. Á grønlendskum eitur eitt jólatræ tí “orpiliaq”, ið merkir “eitt bygt træ”.Nissurnar royna sjálvar at seta eitt “orpiliaq” saman á verkstaðnum við síðuna av smáttuni.
Siðurin at pynta jólatræið byrjaði tíðliga í 19. øld í Danmark, Føroyum og Grønlandi. Eitt av fyrstu jólatrøunum, ið sagt er frá í Kongshúsinum, er frá 1866, tá ið eitt granntræ varð pyntað við ljósum í “Bláa salinum” á Fredensborg. Við síðuna av stóðu borð at leggja gávur á. Húskið savnaðist um jólatræið í ein góðan tíma, og seinni um kvøldið ótu tey rísgreyt og holukøkur.
Hóast tað er hugnaligt við jólatrøum og frálíkum minnum, mugu nissurnar sanna, at Nissusysturin ikki er við jólatræið. Skjótt er øll vón úti, hugsa tær, tí í morgin er fjórði sunnudagur í advent. Tíðin rennur, og tey hava skund.
Kalaallisut
Juulimaap nissiaqqat marluk orpiliap Kalaallit Nunaanneersup kusanarluinnartup eqqaanut niuai, kusanarluinnartumik juullerpalutsitsisumik orpik ulloriartaqarpoq. Avalequtaali nissiaqqat Danmarkimi sungiusimasaattut inngillat, paarnaqutinimmi sanaajupput kuustit ipuannut ikkussorsimasunik. Ileqqoq tamanna Kalaallit Nunaanni kisimi atorneqartarpoq, nunaammi nalinginnaasumik orpeqanngilaq. Tassalu juullip orpiliaanik orpiliaqartoqartalermat nassaarniallaqqissusertik atorlugu namminneq orpilialiortarsimapput. Tamanna pissutigalugu kalaallisut taaguut “orpiliaq”, imatut isumaqartillugu “orpittut sanaaq” kalaallit taaguutitut atorpaat. Misilikkusukkamikkulu Nissiaqqat illuaqqap sanianiittumi sannavimmi namminneq “orpilialiorput”.
Danmarkimi, Savalimmiuni aamma Kalaallit Nunaanni ileqqoq orpiliamik pinnersaasarneq 1900-kkut aallartinneranni pilersimavoq. Orpiliat siulliit Kunngikkormiunit eqqartorneqaqqaartut 1866-iminngaanneersuupput, taamanigooq Fredensborgip Illorsuaani “Inersuarmi Tungujortumi” orpiliaq naneruusersorlugu pinnersarneqarsimavoq. Sanianiippunngooq nerriviit poortukkanik ilioraavigineqarsimasut. Orpiunngooq eqqaanut katersuussimasarput akunnerup missaani qaqorteqqasunik kinertuliatuullutillu æbleskivetuutsinnatik.
Naak orpilialiorneq eqqaamasalikkersaarutillu nuanneraluaqisut nissiaqqat paasivaat qatanngutertik orpilialiortut akornanniinngitsoq. Kiisa neriuutaarunnarsilerpoq, eqqarsarput, aqagulu tassa adventip sapaataasa sisamaat. Piffissaqarpallaanngillallu.
English
Santa Claus has set the two elves down by the most beautiful Greenlandic Christmas tree. A radiant star at the top of the tree spreads the perfect Yuletide atmosphere. But the branches are not of spruce, like the elves know from Denmark. Instead, they are juniper branches attached to a broomstick. This is a distinct tradition in Greenland, since the island does not have spruce trees. So, Greenlanders had to get creative when the custom of having Christmas trees spread. Therefore, a Christmas tree is called “orpiliaq” in Greenlandic, which means “a built tree”. In the workshop by the small cabin, the elves try to assemble an “orpiliaq” themselves.
In Denmark, on the Faroes and in Greenland, the custom of decorating a Christmas tree dates back to the beginning of the 19th century. One of the first Christmas trees described in the Royal Danish House is from 1866, when a spruce tree was decorated with candles in “The Blue Room” at Fredensborg Palace. Tables were set up beside it to hold gifts. People gathered around the Christmas tree for an hour before eating rice pudding and “æbleskiver” – baked dumplings – later in the evening.
Even though it’s cozy with a Christmas tree and the nice memories, the elves must face the fact that their Elf Sister is not there with them by the Christmas tree. All hope is nearly gone, they think, and tomorrow is the fourth Sunday of Advent. Time is running short.