Den 5. december

Kongehusets digitale julekalender 2020.

Dansk
Øen Vágar i det vestlige Færøerne er Nissepigens første landingssted på julerejsen i rigsfællesskabet. Nærmere betegnet i bygden Bøur, der nøjagtigt er det samme sted, hvorfra Kronprins Frederik (7.) i 1844 tegnede den bjergtagende udsigt til holmen og klipperne Tindhólmur og Drangarnir. Her - 176 år senere - er det Nissepigens bedste ledetråd i sin søgen efter Nissebroderen, som hun og familien ikke har set siden kongefærden i 1921.  

Omtumlet efter rejsen fra Danmark mærker Nissepigen pludselig en stærk duft fra et lille pakhus. For derinde forberedes der julemad – men det er ikke risengrød, konstaterer Nissepigen. Indenfor mødes hun nemlig af et klassisk færøsk julebord med ræstkød og rodfrugter, og hvor der her også er brunede kartofler og sovs til. Det mørke ræstkød er lufttørret lammekød, der i månedsvis har hængt til tørre i tørrehuse tæt på havet og efterfølgende tilberedt i ovnen. Når den barske færøske vind har gjort kødet tilpas tørt og givet det et karakteristisk grønt fermenteret skær, er det for færingerne tegn på, at det snart er jul. 

Men Nissebroderen er ikke at finde ved julebordet. Nissepigen beslutter sig derfor at flyve mod nord til Streymoy, hvor der ligger en gammel kongsgård - her kan en kongehusnisse jo meget muligt have slået sig ned.

Læs mere om det traditionelle færøske julemåltid.

Føroyskt
Fyrsta lendingin hjá Nissugentuni á jólaferðini í ríkisfelagsskapinum er í Vágum vestanfyri í Føroyum, í bygdini Bø, júst sama stað, har Fríðrikur krúnprinsur (7.) í 1844 teknaði tað hugtakandi útsýnið til Tindhólm og Drangarnar. Her – 176 ár seinni – er hetta besta leiðbeining hjá Nissugentuni í leitanini eftir Nissubróðrinum, sum hon og húskið ikki hava sæð síðan Kongsferðina í 1921.

Ørkymlað av ferðini úr Danmark kennir Nissugentan knappliga ein skarpan royk úr einum lítlum pakkhúsi. Tí har verður jólamatur gjørdur – men tað er ikki rísgreytur, sannar Nissugentan. Tí komin innum sær hon eitt vanligt føroyskt jólaborð við røstum kjøti og rótum, og her eisini við brúnkaðum eplum og sós. Tað myrka ræsta kjøtið er luftturkað lambskjøt, ið hevur hingið í fleiri mánaðír í hjallum og turkað í sjóluftini og síðan stokt í ovni. Tá ið tann trái føroyski vindurin hevur fingið kjøtið passaliga turt, og tað hevur fingið sín eyðkenda grønliga, ræsta dám, er tað hjá føroyingum tekin um, at jólini nærkast.         

Men har situr eingin Nissubróðir við jólaborðið. Nissugentan ger tí av at flúgva víðari norðureftir til Streymoynna, har ein gamal kongsgarður er – tað kundi so væl borið á, at ein kongshúsnissa hevur búsett seg her. 

Kalaallisut
Qeqertaq Vágar Savalimmiut kitaaniittoq Arnaq Nissiaqqap juullip nalaani angalanermi nunniffigeqqaarpaa. Nunaqarfik Bøur tikitaa tassa Kunngissaq Frederik (7.) 1844-mi titartaaffigisimasaa, tassani qeqertap tungaanut isikkivik alianaalluinnartoq ujarassuillu innarsuartallit Tindhólmur aamma Drangarnir titartarsimavai. Maanna – ukiut 176-it qaangiuttullu – Arnaq Nissiaqqap qatanngummi Ani Nissiaqqap 1921- sumiissusersinissaanut qeqertaq taanna piukkunnarnerpaavoq, tassami kingullermi takuaat 1921-mi tassunga aqqusaaramik kunngikkormiut isorartuumut taamani angalallarmata.

Danmarkimiit sivisuumik angalasimagami suli uissanngulaaraluarluni, quersuaaqqap nalaanit tipigissumik naamasaqalerpoq. Taqqamaniuku juullisunnitsuliortut – kisianni Arnaq Nissiaqqap nalunngilaa qaqorteqqasuunngitsut. Iserami takulerpai sunaaffaaku Savalimmiormiut juullisunnitsuutaat ræstkød sorlalinnik naatitalikkat, tassungattaaq ilaapput naatsiiat kajortitat miserarlu. Ræstkød neqi taartoq tassa savap neqaa qaammatit arlallit immap qulinnguani quimi panersiivimmi panersiaq kingornalu kissarsuummiititaq. Savalimmiuni anorip sakkortusinnaasup neqi panertikkuniuk ilisarnartumik qorsummik mikiarsiatut isikkoqalerpat, tassa Savalimmiormiut naluneq ajorpaat juulli qanilligaluttualersoq.

Taamaattoq Ani Nissiaraq juullimi nerrittut akornanniinngilaq. Arnaq Nissiaraq aalajangerpoq avannarparterniarluni qeqertamut Streymoy-imut, tassaniippoq kunngip naasorissaasoqarfianik taaneqartartoq pisoqaq – immaqaliaa’ kunngikkut nissiaraataat tassani najugaqaruttortoq?

English
The island Vágar in the western Faroe Islands is the Elf Girl’s first landing place on the Christmas journey through the Realm. More specifically, in the village Bøur, which is precisely the same place from which Crown Prince Frederik (the 7th), back in 1844, sketched the breathtaking view of the islet Tindhólmur and the two sea stacks – large rock formations rising from the sea – called Drangarnir. Here – 176 years later – this is the Elf Girl’s best clue in her search for the Elf Brother, whom she and her family have not seen since the Royal Tour in 1921. 

Feeling tossed to and fro after the trip from Denmark, the Elf Girl suddenly picks up a distinctive smell from a small storehouse. Inside, Christmas food is being prepared – but it is not rice pudding, the Elf Girl realizes. Once inside, she finds a classic Faroese Christmas dinner table with meat called “ræstkød” and root vegetables, and where there are also caramelized potatoes and gravy. The dark ræstkød is air-dried, aged lamb, hung for months to dry in drying houses close to the sea and then cooked in the oven. When the harsh Faroese wind has sufficiently dried the meat and given it a characteristic green tinge, it’s a sign for Faroese islanders that it will soon be Christmas.

But the Elf Brother is not be found at the Christmas table. So, the Elf Girl decides to fly north to Streymoy, where an old king’s farm is located – here, a royal house elf may very well have settled down.